 |
نگاه امیر المؤمنین(ع) به تربیت فرزند در نهج البلاغه 
عوامل بازدارنده از آلودگی‌های اجتماعی
دین اسلام بر تربیت فرزندان تأکید بسیار دارد. فرزندان هدیه و موهبت الهی هستند و باید برای تربیت آنان توجه و تلاش زیادی داشته باشیم. پیامبر عظیم شأن اسلام(ص) در این باره می‌فرمایند: «فرزندانتان را گرامی بدارید و آن‌ها را نیکو تربیت کنید.»
امیر المؤمنین علی(ع) در وصیت و سفارش به فرزند خود امام حسن(ع) می‌فرماید: «پسرم! هنگامی که دیدم سالیانی از من گذشت و توانایی رو به کاستی رفت، به نوشتن وصیت برای تو شتاب کردم و ارزش‌های اخلاقی را برای تو برشمردم. پیش از آنکه اجل فرا رسد، رازهای درونم را به تو منتقل کنم و در نظرم کاهشی پدید آید. چنانکه در جسمم پدید آمد و پیش از آنکه خواهش‌ها و دگرگونی‌های دنیا به تو هجوم آورند و پذیرش و اطاعت مشکل گردد؛ زیرا قلب نوجوان، همانند زمین کاشته نشده آماده پذیرش هر بذری است که در آن پاشیده شود «فبادَرتُک بالأدب قبل ان یَقسُوَ قَلبُکَ »پس در تربیت تو شتاب کردم، پیش از آنکه دل تو سخت شود.»
از جمله مواردی که حضرت علی(ع) در وصیت خود بر آن تأکید فرموده اند، شتاب در تربیت فرزندان است. اهمیت موضوع تربیت، مشخص نبودن طول عمر، اهمیت دوران نوجوانی که پس از آن تربیت پذیری دشوار می‌شود و تربیت گریزی فرزندان تحت تأثیر دگرگونی‌ها و فضای جامعه از جمله عواملی است که شتاب در تربیت فرزندان را اجتناب ناپذیر می‌کند.
والدین اگر از دل‌های مستعد و آماده نوجوان خود به موقع برای تربیت دینی، اخلاقی، درک حقایق و معارف ناب اسلام بهره نبرند، این فرصت را از دست خواهند داد. دوران نوجوانی بهترین و مناسب ترین دوران برای تربیت است؛ زیرا فرزند در این دوره سنی از فطرت‌های پاکی برخوردار است. بنابراین پیش از آنکه این فطرت‌های پاک و دست نخورده تحت تأثیر ناهنجاری‌های جامعه دچار آسیب شود، باید به تربیت آنان پرداخت.
تقوی و انجام واجبات
در نامه سی و یکم نهج البلاغه حضرت علی(ع) به فرزندش امام حسن(ع) می‌فرماید:«پسرم! بدان آنچه بیشتر دوست دارم که آن را به کار بندی، ترس ازخدا (تقوی) و انجام واجبات است.»
امیرالمومنین علی(ع) عمل به این دو نکته؛ یعنی ترس از خدا و انجام واجبات را بیشتر مورد توجه قرار داده؛ چون ساختار و شالوده تربیت صحیح بر این دو مورد استوار است.
تقوی بازدارندگی از کارهایی است که خداوند متعال انجام آن را نهی کرده و عاملی است که انسان همیشه و در همه حال خداوند متعال را حاضر و ناظر بر اعمال خویش می‌داند.
اگر در سنین کودکی زمینه پرهیز از گناه در فرزندان نهادینه شود، از نعمت‌هایی که خداوند به او عنایت کرده و همچنین از ابزار و وسایلی که در اختیار اوست، در راه معصیت و گناه استفاده نخواهد کرد.
به منظور اینکه اهل تقوی را بهتر بشناسیم و خود نیز به آن عمل کرده و فرزندانمان را هم به این صفت والا پرورش دهیم، توجه به این فرمایش امیرالمؤمنین(ع) درباره صفات اهل تقوی ضروری است. حضرت می‌فرماید:
- اهل تقوی در دنیا انسان‌های والا و برتری هستند، سخنانشان درست و حساب شده است؛ روش زندگی‌شان صرفه جویی است؛ منش و رفتارشان تواضع و فروتنی است؛ خداوند را شایسته طاعت دانسته پس خود را بر آن واداشته و چشم‌های خویش را از آنچه که خداوند حرام کرده، پوشانده‌اند.
یکی دیگر از موارد مهمی که امیرالمؤمنین علی(ع) در این نامه پس از ترس از خدا (تقوی) به فرزندش امام حسن(ع) توصیه کرده است، انجام واجبات است.
والدین باید به این نکته از فرمایشات حضرت علی(ع) توجه بیشتری داشته باشند، افزون براینکه خودشان انجام واجبات را سرلوحه زندگی شان قرار می‌دهند، فرزندان خود را نیز نسبت به انجام واجبات و آموزش آن ترغیب کنند.
حضرت علی(ع) درباره انجام واجبات در قسمت دیگری از نامه سی و یکم، خطاب به فرزنش امام حسن(ع) چنین می‌فرماید: پس در آغاز تربیت، تصمیم گرفتم تا کتاب خدای توانا و بزرگ را همراه با تفسیر آیات به تو بیاموزم و شریعت اسلام و احکام آن از حلال و حرام به تو تعلیم دهم و به چیز دیگری نپردازم.
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط: خانواده و زندگی، امام علی(ع)، ،
آمار
وب سایت:
